Ο Ορχομενός στα χρόνια του Βυζαντίου
325 Το 325 μ.χ.ο Μέγας Κωνσταντίνος μετατοπίζει το κέντρο της αυτοκρατορίας προς το Βυζάντιο. Για τον Ελληνισμό αρχίζει μια νέα λαμπρή περίοδος, αλλά ο Ορχομενός θα περάσει πολλές ακόμα δοκιμασίες.
396 Το 396 μ.χ ο βασιλιάς των Γότθων Αλάριχος καταλαμβάνει τον Ορχομενό και τον λεηλατεί. Ευτυχώς οι κάτοικοι του Ορχομενού πληροφορούνται έγκαιρα οτι πλησιάζουν οι επιδρομείς και καταφεύγουν στα γειτονικά βουνά Ελικώνα, Παρνασσό και Πτώο. Γλυτώνουν έτσι τις ζωές τους αλλά οι βάρβαροι επιδρομείς καίνε τα σπίτια, σφάζουν τα ζώα λεηλατούν και φεύγουν. Είναι τόση η μανία των επιδρομέων που κατά μαρτυρία του Ζωσίμου, που έζησε 50 χρόνια αργότερα, ακόμη και κατά τους δικούς του χρόνους είναι καταφανή τα ίχνη της θηριωδίας τους. Τα χρόνια που ακολουθούν είναι ειρηνικά και ήσυχα.
527Μεταξύ 527-530 μ.χ. ο Ορχομενός και ολόκληρη η Βοιωτία δοκιμάζεται από τρομακτικούς σεισμούς. Την καταστροφή επακολουθεί φοβερός λοιμός και πείνα.
551 Το 551 μ.χ. ο Ορχομενός πλήττεται, εκ νέου, από σεισμό, όπως και η Κορώνεια και η Αλίαρτος.
552 μ.Χ.Από το 552 μ.χ. και μετά ο Ορχομενός, όπως και ολόκληρη η Βοιωτία, αρχίζει να ακμάζει. Αυτό οφείλεται κυρίως στο άριστο διοικητικό σύστημα του Βυζαντίου. Οι Ορχομένιοι καλλιεργούν κυρίως σιτάρι και η παραγωγή είναι τόσο άφθονη που επαρκεί και για εξαγωγή. Παράλληλα ασχολούνται με την εκτροφή μεταξοσκωλήκων και τη βιοτεχνία μεταξιού.
6οςΤον 6ο μ.χ. αιώνα Ούνοι και Σλαύοι καταλαμβάνουν τον Ορχομενό προσωρινά και λόγω του πολέμου ανακόπτεται προς στιγμήν η πρόοδός του. Από τα μέσα όμως του 6ου μ.Χ. αιώνα υπάγεται στο θέμα της Ελλάδας με πρωτεύουσα τη Θήβα και ζει αρμονικά μέχρι το 1204, δηλαδή μέχρι την εποχή των Φράγκων.
874Το 874 μ.χ. έρχεται στον Ορχομενό ο πρωτοσπαθάριος του Βασιλείου του Α΄, Λέων και χτίζει το μοναστήρι της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Ο ναός, που διατηρείται και σήμερα, είναι ένα από τα ωραιότερα μνημεία της Βυζαντινής εποχής. Η μονή διαδραματίζει σπουδαίο ρόλο στη θρησκευτική διαπαιδαγώγιση των κατοίκων της περιοχής και στη διδασκαλία των ελληνικών γραμμάτων, ενώ ο Ορχομενός, που αναφέρεται σαν δυο χωριά Σκριπού και Πετρομαγούλα, αναδεικνύεται σε ένα από τα σημαντικότερα κέντρα της Βοιωτίας του Βυζαντίου. Η μονή κατά τους Πουκενβίλ και Λικ διατηρεί 60 καλογέρους, μέχρι το 1821. Αρχίζουν όμως να λιγοστεύουν από το 1826 μετά την απαλλοτρίωση των κτημάτων του μοναστηριού.
910 μ.Χ.To 910 μ.χ. Βούλγαροι εισβολείς με αρχηγό τον Συμεών καταλαμβάνουν τον Ορχομενό. Για να αποφύγουν τους φοβερούς εισβολείς πολλοί Ορχομένιοι καταφεύγουν στη Θεσσαλία. Την ίδια εποχή χτίζεται η μονή του Αγίου Νικολάου στα Καμπιά στην περιοχή του σημερινού τοπικού διαμερίσματος του Διονύσου.
985 μ.Χ.Το 985 μ.χ. ο Ορχομενός καταλαμβάνεται από τον τσάρο των Βουλγάρων Σαμουήλ.
1010Το 1.010 μ.χ. έρχεται ο Βασίλειος ο Β΄ ο Βουλγαροκτόνος που επιτίθεται στους Βουλγάρους, τους νικάει και τελικά τους διώχνει. Σε ανάμνηση των νικών του και σαν ευχαριστήρια πράξη χτίζει πολλές εκκλησίες στη Βοιωτία. Μεταξύ αυτών είναι και ο ναός του Αγίου Σώζοντος και του Αγίου Γεωργίου στον Ορχομενό που και σήμερα διατηρούνται σε πολύ καλή κατάσταση. Τις εικόνες και στους δύο αυτούς ναούς ζωγράφισε πολύ αργότερα (1770) ο καλλιτέχνης επίσκοπος Αταλάντης Νεόφυτος. Την εποχή αυτή ο βασιλιάς των Νορμανδών Ρογήρος ο Β΄ καταλαμβάνει τον Ορχομενό και τη Θήβα απ' όπου απαγάγει τους μεταξοτεχνίτες και τους μεταφέρει στη Σικελία.